Νίγηρας

(Niger). Ποταμός (4.160 χλμ.) της δυτικής Αφρικής. Είναι ο τρίτος σε μήκος στην ήπειρο αυτή, μετά τον Νείλο και τον Κόνγκό. Πηγάζει σε ύψος περίπου 800 μ. από τις βορειοανατολικές πλαγιές των ορέων Λόμα, στα σύνορα μεταξύ Γουινέας και Σιέρα Λεόνε· ύστερα από ένα μικρό διάστημα προσανατολίζεται προς ΒΑ και πλουτίζεται με τα νερά πολυάριθμων χειμάρρων, μεταξύ των οποίων ο Μίλο και ο Τινκίσο, που κατέρχονται αντίστοιχα προς τα Β και προς τα Α από την παράκτια ορεινή αλυσίδα· διασχίζει έτσι το έδαφος της Γουινέας φτάνοντας έως την Μπαμάκο, στο Μάλι, με έναν βαθύτατο στενό λαιμό. Λίγο πιο κάτω, περνώντας τους καταρράκτες του Σοτούμπα, εισέρχεται στο υψίπεδο του Σουδάν και παίρνει μια πιο ήρεμη όψη, διευρύνοντας σιγά-σιγά την κοίτη του έως τη Σανσάντινγκ, όπου υποδιαιρείται σε έναν δαίδαλο από ποτάμιους βραχίονες που ρέουν αργά σε μια αχανή πεδινή έκταση, πάνω από 40.000 τ. χλμ., η οποία, κατά την περίοδο των πλημμυρών του καλοκαιριού, βυθίζεται σχεδόν ολόκληρη κάτω από τα νερά. Στις περιόδους της ελάττωσης των νερών, τα βαθύπεδα συγκρατούν τα νερά των προηγούμενων πλημμυρών σχηματίζοντας, εκτός από τους βάλτους, μια σειρά από πραγματικές λίμνες με ακαθόριστες όχθες: τη Ντέμπο, τη Φαγκουιμπίνε, την Κοράρου, τη Νιανγκάγιε και πολλές άλλες μικρότερες. Μετά το Τομποκτού (Τιμποκτού), στην καρδιά του Μάλι, ο ρους του Ν. διαγράφει ένα μεγάλο τόξο προς ΝΑ αφού διαβεί το στενό της Τασάγιε, και διευρύνεται ξανά, αφού επιταχυνθεί από διαδοχικούς μικρούς καταρράκτες μεταξύ Ανσόνγκο στο Μάλι και Σάι στη δημοκρατία του Νίγηρα και αφού δεχτεί από τα αριστερά τον Σοκότο (Κέμπι) λίγο πριν προχωρήσει στη Νιγηρία. Πέρα από το φράγμα της Καϊντζί αρχίζει μια άλλη σειρά από καταρράκτες που τελειώνουν στην κοιλάδα της Τζέμπα. Στη Λοκόγια, μετά τη συμβολή από τα αριστερά με τον Μπενούε, διευθύνεται προς τα Ν τις εκβολές του στον κόλπο της Γουινέας, μέσω ενός αχανούς ριπιδοειδούς δέλτα. Ο ρους του N., που μαζί με τους παραποτάμους του αποστραγγίζει μια περιοχή περίπου 2.091.000 τ. χλμ., είναι πλωτός από μικρά σκάφη, μόνο κατά το τμήμα μεταξύ Κορούσα και Ανσόνγκο (οι καταρράκτες της Σοτούμπα παρακάμπτονται με μια τεχνητή διώρυγα) και από τη Λοκόγια μέχρι τις εκβολές, ενώ ο Μπενούε αντιπροσωπεύει μια σημαντική οδό προσπέλασης στις ανατολικές περιοχές της Νιγηρίας. Βρίσκονται ήδη υπό μελέτη μεγάλα σχέδια έργων που θα ρυθμίζουν την ροή των νερών και θα αποδώσουν στη γεωργική εκμετάλλευση, με αρδευτικά έργα, μεγάλες παρόχθιες ζώνες. Η ανακάλυψη του ρου του Ν. συνδέεται στενά με τη μορφή του μεγάλου Σκότου εξερευνητή Μούνγκο Παρκ (γεννήθηκε στη Φουσίλ το 1771), που αφιέρωσε τα τελευταία δέκα χρόνια της ζωής στην εξερεύνηση του μεγάλου αφρικανικού ποταμού. Ο Παρκ πέθανε στους καταρράκτες της Μπούσα (1805), αφού είχε κατέλθει στον ποταμό σε μεγάλο τμήμα του ρου του. Ο ποταμός Νίγηρας σχηματίζει σε διάφορα σημεία του μικρούς καταρράκτες. Ο ποταμός Νίγηρας, τρίτος σε μήκος ποταμός της Αφρικής, διαρρέει κατά τη μακρά διαδρομή του πολλές χώρες του δυτικού τμήματος της ηπείρου. Φωτογραφία από δορυφόρο της ΝΑΣΑ (φωτ. NASA, earth.jsc.nasa.gov).